اصولاً ما بعد از جراحی بنا بر نوع عمل دستورات کامل را به بیمار می دهیم ولی برای اینکه راحت تر باشید دستورات بعد از عمل که بصورت عمومی آمده را در زیر مطالعه کنید و هر گونه سوالی داشتید خوشحال می شویم با ما تماس بگیرید.

* معمولا بعد از اینکه اثر بی حسی از بین برود مقداری ناراحتی همراه با خود برای بیمار خواهد داشت مثل:

درد:

برای اینکه داروی ضد دردی که ما تجویز کردیم اثر بهتر داشته باشد باید نیم ساعت قبل از اینکه بی حسی از بین برود آن را بخورید و هر 5 ساعت یکبار یا زودتر تکرار کنید.

اصولا بعد از جراحی دندان عقل – نهفته و جراحی نوک ریشه، جراحی لثه و یا گذاشتن ایمپلنت و شکستگی های دنتوآلور ما از داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده می کنیم مثل ایبوبروفن، آسپرین، ناپروکسن، اندومتاسین، سلبرکسن

داروهای دیگر که ترکیبی هستند و برای دردهای نسبتاً شدید تا شدید استفاده می شوند مثل :

ژلوفن، نوافن، موبیک، ریلیف، ترامادول، مرفین، پتادین  (تمام این داروها  با دز مربوطه فقط و فقط بایستی توسط پزشک جراح مربوطه تجویز شود در غیر اینصورت مسئولیت هرگونه اتفاق ناگوار مربوط به خود شخص می باشد)ضمناً جدیداً آمپول استامینوفن هم به بازار آمده البته باید طبق نظر پزشک تجویز شود.

عوارض ضد دردهاي مثل بروفن و دیکلو فناک كه در قسمت اول آورده بوديم اصولاً عوارض جدي در اشخاص سالم ندارند ولي کسی که مشکلات گوارشی دارد مي توانند باعث زخم معده، و درد در ناحيه شكم و گرفتگي عضلات شكم، حالت تهوع و سوزش معده و بعضي وقتها عوارض جدي مثل خونريزي و صدمات به ناحيه كبد و كليه مي شوند. يادآور مي شويم كه اگر ناراحتي مثل ضعف و گيجي موقع ايستادن و مدفوع خوني پيدا كرده باشيد نشانه خونربزي داخلي مي باشد و فوري به پزشك مراجعه كرده تا دارو را قطع كند.

تداخل داروهاي ضد درد با داروهاي ديگر:

بروفن را نبايد كساني كه لي تيوم مي خورند استفاده كنند (اثر آنها را كم مي كند)

بروفن را نبايد كساني كه داروهاي ضد فشار مي خورند استفاده كنند (اثر آنها را كم مي كند)

بروفن را نبايد كساني كه داروهاي ضد انعقاد و داروهاي رقيق كننده خون مثل وارفارين مي خورند استفاده كنند چون اثر آنها را زياد مي كند و مي تواند باعث خونريزي شود.

اين دارو را نبايد زنان باردار استفاده كنند ولي در مادران شيرده مصرف آن اشكالي ندارد.

داورهایی مثل موبیک و سلبرکس هم برای کسانی که از ناراحتی قلبی رنج می برد یا دچار فشار خون می باشند و از دارو استفاده می کنند داروهای ذکر شده می تواند با داروهای قلبی و فشار خون تداخل داشته باشند

نحوه صحیح استفاده از داروهای ضد درد

افرادي كه از سلامتي كامل برخوردارند:

براي 24 ساعت اول جراحي مي توانند 2 عدد بروفن 400 ميلي گرم بعد از جراحي با هم بخورند و آن را هر 5 تا 6 ساعت يكبار تكرار كنند و در روزهای بعد هر وقت درد دارند مي توانند آن را استفاده كنند. ولي اگر اين داروموثر نبود و درد زياد بود مي توانيد يك عدد بروفن و يك عدد استامينوفن كدئين هر 5 ساعت  با هم استفاده شود  و اگر درد خيلي زياد و غیرقابل تحمل بود حتما با ما تماس بگيريد و هيچ وقت خودسرانه از داروهاي ديگر استفاده نكنيد كه مي تواند باعث عوارض جدي شود. از دارو ترامادول استفاده نکنید دوز مجاز سی پنج میلی گرم هست ه در ایران نیست

عوارض های احتمالی دیگر بعد از جراحی

محل جراحي:

گازي را كه روي محل جراحي گذاشته مي شود تا يك ساعت برنداريد و بعد از برداشتن زبان به محل جراحي نزنيد، چيزي نخوريد، آب دهان خود را با فشار بيرون نريزيد، از مایعات گرم استفاده نکنید، از نی استفاده نکنید. از دهانشويه هم حداقل تا 24 ساعت بعد از جراحي استفاده نكنيد كه همه اينها مي تواند باعث به تاخير انداختن ترميم و خونريزي شود.

خونريزي بعد از جراحي:

مقداري آب خون تا 24 ساعت اول قابل قبول خواهد بود و جاي نگراني نيست. در ساعت اول بعد از جراحي از گازي كه روي محل جراحي گذاشته شده فشار ملايم وارد كنيد و بعد از يك ساعت برداريد در صورتيكه خونريزي ادامه داشت مي توانيد از گاز استريل ديگري استفاده كنيد و 30 تا 60 دقيقه ديگر فشار ملايم روي آن وارد كنيد و يا از Tea bag  ( كيسه چاي ) آنرا با آب سرد جوشيده نم كنيد و در گاز بگذاريد و در محل جراحي قرار داده و براي 30 دقيقه ديگر فشار دهيد.يادتان باشد موقعه اي كه گاز هنوز در دهانتان است چيزي نخوريد و خواب هم نرويد.

و اگر بعد از استفاده اينها باز خونريزي فعال داشتيد (غيرقابل كنترل) حتما با ما (تلفون بالا سیت). یا با بیمارستان شهید رهنمون اورژ انس کلانتری تماس بگيريد رزیدنت فک و صورت بصورت ۲۴ ساعته حضور دارند. كارهاي فيزيكي خود را تا 48 ساعت كم كرده و سعي كنيد استراحت داشته باشيد و از دهانشويه حداقل روزي 3 بار  24 ساعت بعد از جراحي استفاده كنيد.

درد زيادي كه سه روز بعد از جراحي دندان عقل شروع مي شود:

اين درد مربوط به حفره خشك است (Dry soket) و به اين علت به وجود مي آيد كه بعد از جراحي بعلت عفونت، خون لخته در حفره دندان عقل از بين مي رود و كم كم حفره خالي مي شود و استخوان آن ناحيه دردناك مي شود كه بايد به پزشك مربوطه مراجعه شود و هیچ وقت خودسر از هیچ گونه دارویی مخصوصاً آنتی بیوتیک برای این درد استفاده نکنید زیرا درمان آن اختصاصی
می باشد و باید خود جراح انجام دهد.

تورم بعد از جراحي:

اصولا تورم 12 تا 24 ساعت بعد از جراحی شروع مي شود و در 48 ساعت به حداكثر خود مي رسد اگر تورم چه داخل دهان در محل جراحی یا کف دهان یا بیرون دهان بلافاصله بعد از جراحي يا حدود يك تا دو ساعت بعد به وجود آمد هماتوم بوده و حتما با ما تماس بگيريد.

راههاي جلوگيري از تورم يا كم كردن آن:

1- استفاده از بسته یخ:

یخ را در پاکت پلاستیکی قرار داده و درمحل جراحی برای مدت 20 دقیقه گذاشته سپس 20 دقیقه از آن استفاده نکرده و دوباره این کار تکرار شود در صورتی که در 24 ساعت اول جراحی از یخ استفاده کنید باعث کم شدن تورم می شود. می توانید بعد از جراحی بسته های مخصوص سرماساز را از منشی مطب بعد از جراحی تهیه و نحوه استفاده آن را سئوال کنید. البته در صورتی که هیچکدام از اینها موجود نیست می توانید از نخود سبز فریز شده نیز استفاده کنید. گذاشتن یخ تا 48 ساعت بعد از جراحی موثر است. بعد از آن جهت کم کردن تورم باید از کیسه های آب گرم استفاده کرد. ضمناً داروهای ضد درد هم خودشان باعت کم کردن التهاب و تورم بعد از عمل می باشند.

بی حسی لب:

بی حسی در ناحیه لب و چانه در جراحی های دندان عقل نهفته که ریشه آنها به عصب فک تحتانی نزدیک باشد و گذاشتن ایمپلنت وجود دارد اگر صدمه در حد فشار در زمان جراحی باشد این مشکل اصولا بعد از مدت کوتاهی برطرف خواهد شد ولی بعضی مواقع امکان اینکه بیمار به مدت 6 ماه تا یک سال باید برای برگشت حس این عصب صبر داشته باشد. بیماران باید بدانند صدمه به این عصب باعث هیچ گونه مشکل در حرکت زبان یا لب یا عضلات دیگر صورت نخواهد بود و فقط مشکل بی حسی بوجود می آورد  و حدود 90 درصد قابل برگشت می باشد و 10 درصد امکان دارد که در زمان طولانی تری جواب دهد. خواهشمندم از کلیه بیماران در صورتی که مشکلات بی حسی لب بعد از 24 ساعت از عمل را داشتید نگران نباشید و پزشک خود را در جریان بگذارید و کارهایی که به شما توصیه می کند را به خوبی انجام دهید.

خونمردگی در ناحیه زیر فک، زیر چشم یا کف دهان

اصولاً در اشخاصی که سن بالایی داشته باشند افتادگی پوست داشته باشند در عمل های جراحی که در ناحیه فک فوقانی و تحتانی به صورت وسیع انجام گیرد اصولاً بعد از جراحی خون به زیر غشای پوستی حرکت کرده و در محل های دور از جراحی به صورت خونمردگی ظاهر می شود و اصلاً جای نگرانی نیست و بعد از چند روز کاملاً این مشکل حل می شود. البته استفاده از یخ در محل جراحی که قبلاً اشاره شد می تواند باعث جلوگیری از این پدیده شود.

عوارض های دیگری هم در جراحی های مختلف فک و صورت وجود دارد که شما بیماران عزیز بایستی قبل از عمل مشکلات احتمالی که امکان وجود آن بعد از جراحی است از پزشک خود سئوال کنید. ما هم در این قسمت به بعضی از مشکلات دیگر اشاره می کنیم ولی غیر از جراحی گذاشتن ایمپلنت و دندان عقل عمل های بزرگ بیمارستانی دیگر هم زیر مجموعه جراحی دهان و فک و صورت می باشد که هر کدام باید دستورات قبل و بعد و عوارض احتمالی توسط پزشک نسبت به نوع عمل داده شود.

خوردن مايعات:

ما شما را نصيحت مي كنيم كه از مايعات سرد بعد از جراحي با بي حسي موضعي استفاده كنيد  و شروع را  با نوشابه های بی رنگ آغازكنيد بعداً مايعات ديگر مثل آب و چاي يا آب ميوه طبیعی سرد استفاده كنيد از خوردن مخلوط شير يا موز و  يا ميوه هاي ديگر در روز اول خودداري كنيد بعداً هر چه دوست داشتيد مي توانيد بخوريد و هر چه مايعات بيشتر بخوريد بهتر مي باشد.

از ني براي چند روز استفاده نكنيد:

بعلت اين كه مک زدن به نی مي تواند باعث جمع شدن عضلات در ناحیه جراحی و جابجايي لخته، خونریزی و عقب افتادن ترميم زخم شود.

انتخاب غذا:

1- براي جراحي هاي كه احتياج به بستن دهان با سيم نيست:

اين انتخاب غذا واقعا اهميت دارد اول تا زماني كه بي حسي كاملا از بين نرفته نبايد چيزي بخوريد بعد از آن غذاي سرد و غذايي كه احتياج به جويدن نداشته باشد مي توانيد استفاده كنيد يادتان باشد كه تغذيه خوب براي ترميم زخم خيلي اهميت دارد و اشخاصي كه غذا نخورند خيلي زود عصباني مي شوند و نمي توانند مشكلات بعد ازجراحي را تحمل كنند با در نظر گرفتن اينكه شما بعد از جراحي از چند دارو استفاده مي كنيد خوردن غذا مي تواند باعث جلوگيري از حالت تهوع بعد از دارو شود.

غذاهاي مهم و مورد نظر ما عبارتند از:

1- سوپ           2- پوره سيب زميني       3- ماكاروني      4- پنير   5- سبزيجات پخته شده همراه با ماست اضافه شود.

براي جراحي هاي كه احتياج به بستن دهان با سيم هست:

اصولا بعد از جراحي شكستگي فك و جراحي زيبائي فك ما دهان بيمار را بعد از تمام شدن جراحي به مدت 3 تا 4 هفته مي بنديم كه ترميم استخوان زودتر انجام گيرد. اين بيماران هم بعد از جراحي تورم زياد و هم مشكل در باز كردن دهان دارند.

در 10 ساعت اوليه بعد از جراحي كه در بيمارستان بستري هستيد و توسط سرم تغديه مي شويد. بعد از آن بايد با كمي آب شروع كنيد و در صورتيكه حالت تهوع نداشتيد مي توانيد از مايعات يا آب ميوه و در روزهاي بعد از سوپ رقيق – شيرموز استفاده كنيد. بعد از 3 تا 4 روز كه قدرت عضلات صورت برگشت مي توانيد با ني از غذاهايي كه توسط دستگاه مخلوط كن درست شده و  از ماست فراوان استفاده كنيد بعد از باز كردن سيم بين دنداني براي حداقل يك تا دو ماه بايد از غذاهاي نرم استفاده كنيد.

قابل توجه بیمارانی که جهت جراحی های ناحیه فک و صورت در بیمارستان بستری شدند:

بيماراني كه در بيمارستان بستري مي شوند دستور داروئي را روزي كه مرخص مي شوند مي گيرند
( قابل توجه در صورتيكه بيمارستان فراموش كرد كه موقع مرخص شدن به شما دستور داروئي بدهد حتما با ما تماس بگيرد).

آنتي بيوتيكها مي توانند باعث مشكلات گوارشي مثل اسهال شوند براي جلوگيري از آن حتما از ماست قبل از خوردن آن استفاده كنيد.

اين نكته را بايد بدانيد كه خانم هايي كه از قرص ضدبارداري استفاده مي كنند استفاده از آنتي بيوتيك مي تواند اثر آن را از بين ببرد پس بنابراين با پزشك خود تماس بگيريد.

داروهاي ديگر كه قبل از عمل استفاده مي كرديد:

آنها را طبق دستور پزشكي كه اين داروها را به شما داده استفاده كنيد فقط در صورتيكه داروهاي شما با داروهاي ما از يك خانواده هستند به ما اطلاع دهيد.

كشيدن سيگار:

اول از همه از كشيدن سيگار براي هميشه پرهيز كنيد

كشيدن سيگار ثابت شده كه مي تواند باعث ترميم زخم شود و بعد از جراحي دندان عقل مي تواند باعث حفره خشك شود و در گرفتن ايمپلنت هم اثرگذار مي باشد.

رانندگي بعد از عمل:

بعد از عمل جراحي با بي حسي موضعي در صورتيكه مشكلي نداشته باشيد رانندگي اشكالي ندارد ولي بیمارانی که عمل جراحی آنها در بیمارستان انجام می گیرد یا در مطب از داروهای بیهوشی غیراز ماده بی حسی موضعی استفاده می شود یکروز بعد از عمل   يك روز بعد از عمل جراحي رانندگي نكنيد.

در صورتيكه بعد از عمل جراحي به شما اطلاع داده شده كه در حين عمل راه سينوس به دهان باز شده

بعضي وقتها كشيدن دندانهاي مولر اول و دوم چون ريشه آنها نزديك به سينوس هست و امكان دارد راه به دهان پيدا كند و بعضي ديگر جراحي ها مثل جراحي نوك ريشه هم امكان دارد اين مشكل به وجود آيد اگر اين طور بود موارد زير را رعايت كنيد:

1- فين نكنيد.

2- عطسه نكنيد مخصوصاً را از راه بيني و اگر مجبوريد با دهان باز عطسه كنيد.

3- از كشيدن سيگار و از ني براي نوشيدن خودداري كنيد.

4- از شنا كردن و ورزش سخت خودداري كنيد

5- مقداري خونريزي از بيني براي چند روز طبيعي است.

6- يادتان باشد اگر بعد از يك هفته موقع آب خوردن، آب از بيني شما بيرون آمد احتياج به جراحي ديگر داريد.

بهداشت دهان

از روز بعد از جراحي مي توانيد از آب نمك (₂/¹ قاشق چاي خوري نمك و يك ليوان آبي گرم) استفاده كنيد و روزي 3 تا 4 بار تكرار كنيد. مسواك زدن را هر چه زودتر در روز اول جراحي شروع كنيد. از سرنگ و دستگاه هاي كه با فشار براي دهان شويه استفاده مي شود در چند روز اول استفاده نكنيد.

حفره خشك چيست؟

Dry soket  يا حفره خشك يكي از معمول ترين عوارضهاي بعد از جراحي دندان عقل مي باشد و درصد آن 1 به 5 بيمار مي باشد دليل اصلي آن هم اين مي باشد كه بعد از جراحي بايد خون در حفره دندان عقل لخته شود و كم كم استخوان ترميم پيدا كند اگر اين پروسه انجام نگيرد اين لخته از بين ميرود و حفره خالي مي باشد كه وقتي غذا با بزاق دهان وارد آن مي شود درد بسيار زيادي براي بيمار به وجود مي آورد و بوي بسيار بد دارد. اين مشكل بيشتر مواقعي اتفاق مي افتد كه بيمار بعد از جراحي سيگار بكشد و يا اينكه از داروهاي ضد بارداري استفاده كرده باشد و امكان اينكه تروما در زمان جراحي زياد باشد و دندان عفوني باشد يا بهداشت دهان بيمار خوب نباشد نيز به وجود مي آيد.

اصولا 3 تا 4 روز بعد از جراحي به وجود مي آيد و همراه با درد شديد در ناحيه فك و گوش و چانه و بوي بد دهان است. اگر با داروي بروفن درد تسكين پيدا كرد كه هيچ و گرنه بايد به ما يا پزشك مربوطه مراجعه كند و حفره پانسمان شود. پانسمان فقط براي كنترل درد مي باشد و كاري براي ترميم انجام نمي دهد. پانسمان هر 2 تا 3 روز يكبار بايد عوض شود و در صورتيكه براي هر دو روز تمام درد نداشتيد ديگر احتياج به تعويض پانسمان نمي باشد، يادتان باشد كه حفره را مرتب شستشو دهيد (نكته مهم پانسمان نبايد در حفره بماند).

دستورات لازم بعد از جراحي پيوند استخوان

اين عمل هم مي تواند با استخوان بيمار انجام گيرد هم از موارد مصنوعي كه به شكل پودر مي باشد.

در صورتيكه از پودر استفاده شود براي چند روز امكان دارد كه در دهان خود تعدادي دانه هاي سفيد رنگ ديده شود اصلا اهميت ندارد و نگران نباشيد چون اين موارد در چند روز اول قابل جابجايي هستند در محل جراحي كه پيوند شده زبان نزنيد و دست كاري نكنيد و بگذاريد كه لخته پودر را محكم در جاي خود نگه دارد. و اگر از دست دندان با پارسيل استفاده مي گردد قبل از عمل حتما بايد به دندانپزشكي كه آن را ساخته مراجعه كنيد كه آن را طوري درست كند كه در محل جديد خود بنشيند و ياد بگيريد كه چطوري از آن استفاده كنيد.

دستورات جراحي بالا بردن كف سينوس  جهت گذاشتن  ايمپلنت

تمام كارهاي عمومي كه براي جراحي هاي ديگر ذكر شده بايد رعايت شود فقط چند نكته مهم را اينجا يادآور مي شويم:

1- فين نكنيد

2- در صورتيكه محبور به عطسه هستيد حتما با دهان باز عطسه كنيد

3- سيگار نكشيد زيرا سيگار كشيدن باعث مشكلات در ترميم زخم مي شود مخصوصا در جراحي هاي سينوس

4- با ني چيزي ننوشيد

5- لب خود را بالا نبريد كه محل جراحي را ببينيد چون مي تواند باعث صدمه در محل جراحي شود.

6- آنتي بيوتيكهاي خود را سر وقت بخوريد تا تمام شود.

7- از داروهاي ضد حساسيت نيز استفاده كنيد

8- از قطره خشكننده بيني نيز استفاده كنيد

9- نگران نباشيد امكان خونريزي از بيني نيز در چند روز اول وجود دارد.

دستورات بعد از عمل جراحي ايمپلنت

دستورات كلي و عمومي مانند جراحي هاي ديگر مي باشد بجز چند مورد زير:

اصولاً دستور آنتي بيوتيك قبل از جراحي داده مي شود و بهتر است كه قبل از گذاشتن ايمپلنت شروع شود و بعد از آن احتياجي نيست.

1- گذاشتن ايمپلنت يك جراحي ساده مي باشد و اصولا درد زيادي بعد از گذاشتن وجود ندارد و معمولاً با يك بروفن برطرف مي شود.

2- در ناحيه ايمپلنت بعد از 24 ساعت بايد مسواك بزنيد و فقط از مسواك نرم استفاده كنيد.

3- بخيه اصولا بعد از 8 تا 10 روز كشيده مي شود و بعضي وقتها هم از بخيه قابل جذب استفاده مي شود كه احتياج به كشيدن ندارد.

4- من از ايمپلنت ITI و 3I و پاراگون  Biohorizon,DIO,SPIاستفاده مي كنم كه زیر  لثه پيچ مي شود و شما بايد اين محل را تا ترميم زخم تميز نگه داريد.

5- در ناحيه ايمپلنت غذاي سخت نجويد چون فشار روي ايمپلنت مي تواند باعث جلوگيري در ترميم بين استخوان و ايمپلنت و لقي آن مي شود.

6- اصولا بعد از چند ماه بايد مراجعه كنيد در صورتيكه ما تشخيص داديم كه ترميم استخواني انجام گرفته به متخصص پروتز جهت انجام كارهاي ديگر ارجاع داده مي شويد.